Mười năm có dài không?

Con người sinh ra, liệu có số phận định sẵn hay không? Có phải Chúa hay đấng tối cao nào đó định sẵn tôi, hay các bạn, hay tất cả chúng ta sinh ra, lớn lên, làm việc, bệnh tật, chết đi đều nằm trong ý Ngài. Hay là đời sống ta hiện tại là kết quả tích lũy của nhiều tiền kiếp hình thành. Hay ta là kết quả của một quá trình xã hội hóa phức tạp mà không thể toán hóa thành phương trình. Hay chính ta là một sản phẩm của quá trình lịch sử tự nhiên. Ai mà biết được? Tôi cũng không biết.

Vậy thì mười năm có dài không? Với đứa trẻ 14 tuổi thì 10 năm chẳng phải đã gần 3/4 cuộc đời rồi. Xem ra cũng dài chứ không phải ít đâu.

Tôi còn nhớ độ mười năm trước, tôi chỉ là một đứa trẻ 14 tuổi. Qua mùa hè thi cấp ba không tốn bao nhiêu sức, nhưng tràn trề thất vọng từ đợt thi tỉnh, tôi cùng mẹ tay xách tay bê vào sống trong bệnh viện. Tôi không nhớ rõ thời gian là bao lâu nữa, chắc độ một tháng, mẹ tôi đi vào mổ sỏi mật.

Trong trí nhớ mập mờ của tôi, tôi chủ yếu giúp mẹ chạy đi gọi ông này, bà kia, đi mua cái này, cái kia. Vật tư trong viện đắt, dùng cái gì cũng phải dè sẻn. Một suất cơm tại căn tin của viện đắt gần gấp đôi bên ngoài. Tuần đầu đi lại bất tiện, tôi ăn cơm căn tin, còn mẹ thì bữa cháo, bữa rau, bữa thì bảo tôi đi xin đồ ăn từ thiện về ăn.

Quãng này, cứ mỗi sáng thăm khám thì người nhà phải ra ngoài. Nhưng mà không kể khoảng thăm khám thì tôi cũng ham chơi, chạy ra ngoài nhiều. Trước ngõ bệnh viện có ông chú già bày cờ thế cho người ta giải, tôi thích xem chỗ này nhất. Số người giải được chắc đếm trên đầu ngón tay, mà lúc tôi xem thì chưa có ai giải được.

Cạnh đó có hàng sách cũ, tôi cũng xem xem nhưng không đọc được cuốn sách nào hoàn chỉnh. Có ông anh bán nước giang hồ lắm, một thân rồng phượng hổ báo, giấu cái dao phay to trong xe rác cạnh hàng. Mấy hôm liên tục có bà thím, hình như do bệnh tật hoặc bị gì đó, hay ra ăn vạ và chửi anh hàng nước dữ lắm. Cuối cùng có một hôm tức quá, ảnh lấy dao ra dọa chém, ai cũng sợ, mỗi thím kia là không sợ, càng gào to lên. Phải mấy bác mấy chú can thì bệnh viện mới không thêm ca cấp cứu. Chiều chiều thì trong viện có khoảng sân lớn, trồng nhiều cây mát, cũng bày ghế đá nhiều. Vài cụ, vài cô chú đi đi lại lại tập thể dục. Tôi cũng nằm trườn ra trên ghế mà ngủ thiu thiu, có hôm tới tận tối.

Bởi vì mổ sỏi mật, mẹ tôi phải gắn cái ống để dẫn dịch. Mấy hôm đầu dịch ứ, hay có vấn đề gì đó, dịch không chảy ra được như mong muốn. Bụng nó sưng to lên như có bầu. Tôi gọi bác sĩ tới, thì bác kiểm tra bằng cách kéo cái ống thò ra, thụt vào, y chang như lúc tôi dùng cái cọ để vệ sinh ống hút trà sữa. Dịch trào ra một chút, sau đó để ống lại đúng vị trí thì nó chảy ra nhiều hơn. Bác sĩ cố định lại bằng cách khâu vài mũi, không dùng thuốc tê gì cả. Lúc sau tôi hỏi mẹ có đau không, thì mới biết phương pháp như vậy gọi là khâu sống, không dùng thuốc gì mà khâu luôn.

Chuyện tắm giặt trong viện cũng rất là khó khăn. Khó như thế nào tôi cũng không nhớ được, chỉ nhớ là rất bất tiện. Tôi phải dìu mẹ đi xếp hàng để tắm. Mà mấy ngày đầu thì còn vết thương, thành thử đã khó càng thêm khó. Trước khi tắm rửa thì phải đi nhận đồ cho ngày mới, tôi là người đi nhận cái này.

Sau khi lành một chút và đi lại được, mẹ tôi dẫn tôi đi ra một khu chợ đồ ăn cách bệnh viện chừng một cây số rưỡi. Lúc đó tôi cứ nghĩ tại sao không ăn đồ trong viện cho an toàn, hợp vệ sinh. Sau đó tôi mới biết là do đồ ăn ở đây rẻ hơn trong viện. Cũng từng đó tiền nhưng ở đây ăn được hai người, ở trong viện thì chỉ được một phần thôi. Chúng tôi ăn ở mấy tiệm đó cho đến khi ra viện.

Trong ký ức của tôi, có lẽ đó là mùa hè đáng nhớ nhất thuở còn là học sinh. Đó là lần duy nhất tôi hiểu được cái khốn khó của việc đi viện, nhất là với những người nghèo như mẹ con tôi lúc đó. Cũng có một số lần tôi cùng mẹ đi khám này khám kia, hoặc đi theo, hoặc dùng xe chở đi. Người già ấy mà, lắm bệnh lặt vặt, tôi không nhớ hết. Chỉ nhớ lần cuối tôi tính vào viện thăm, thì mẹ bảo hủy vé đi, lỡ ra thăm mà dịch bùng thì không biết làm thế nào. Thế là tôi hủy vé. Sau đó thì cũng không đi thăm được nữa. Mẹ mất tới nay tròn ba năm.

Mười năm trước tôi 14 tuổi, cháu tôi cũng dừng lại ở tuổi 14. Mười năm trước, gia đình tôi cũng đông vui lắm. Trong hình là sinh nhật của sáu người, viết vẽ nguệch ngoạc trên cái bàn học. Giờ chỉ còn bốn thôi.

Mười năm, đối với tôi cũng không dài, không ngắn. Mỗi khi nhìn lại, tôi cứ thấy nó có vẻ được sắp đặt sẵn. Chắc có lẽ do tôi đã trải qua cả, biết hết diễn biến mạch truyện, thành thử như là đã được sắp xếp từ trước. Còn sự thực ra sao, tôi không biết. Tôi không tin vào thần thánh gì cả, nhưng cũng không chứng minh được họ tồn tại hay không. Vậy tôi chỉ thong thả mà đi, mỗi ngày suy nghĩ và cố gắng thêm một chút.

Số nó mà có, nó tới thì cứ để nó tới thôi, cũng đâu làm gì khác được.